Valckendael

Oudegracht 147 Utrecht

De middeleeuwse huizen Leeuwenberch en Valckendael zijn in 1861 gesloopt en vervangen door een hoog en breed pand in pleisterarchitectuur. Na jaren van leegstand werd het in 1970 een van de eerste kraakpanden van Utrecht onder de naam ‘Groot Craeckenborg’; hier kwam de eerste anti-autoritaire crêche. De kelders van de middeleeuwse huizen zijn bewaard gebleven en onthulden bij het bouwhistorische onderzoek in 1987 een deel van hun geschiedenis. Bij de sloop had Leeuwenberch drie bouwlagen achter een lijstgevel van vier lagen. Huis Valckendael, links, stamt van rond 1300 en had bij de sloop twee bouwlagen achter een verhoogde halsgevel van drie lagen. Het rechter huis, Leeuwenberch, heeft achter de werfkelder een oude kelder met tongewelf. Hierboven lag de zaal van het huis. Het vierkante woonvertrek erachter is pas in de 15e eeuw onderkelderd. Daar weer achter wordt het verhaal buitengewoon interessant. Van het (verdwenen) achterhuis heeft de kelder troggewelven op gordelbogen, maar die kelder is pas rond 1500 in een bestaand huis aangebracht. In de zijmuren zijn namelijk de grondbogen uit de 13e eeuw te zien, waarop de zijmuren stonden. Het bouwplan uit 1861 past prima in de 19e-eeuwse sfeer, die toen als een saus over de middeleeuwse stad werd uitgegoten. De voorgevel is vijf vensterassen breed, met een middenrisaliet. Deze draagt een fronton, waarvan het onderste deel in de vorm van een balustrade verbreed is. De drie hoge bouwlagen van het zeer diepe pand hebben een flauw hellend dak met de nok loodrecht op de voorgevel, maar aan de voorzijde is een wat hoger schilddak dwars geplaatst om het pand meer aanzien te geven.

Bron Utrechts archief

https://data.netwerkdigitaalerfgoed.nl/.well-known/genid/4d8f69d358ed0819304b4f1136c6b479